دکتر طوبی غضنفری به عنوان  مجری این پروژه در گفتگو با خبرنگار مهر با تأکید بر پیشرفتهای پزشکی ایران در طول 30 سال انقلاب اسلامی به توانمندی پزشکان و متخصصان ایرانی در هشت سال دفاع مقدس اشاره کرد و گفت: ما در دوران جنگ در شرایطی قرار گرفتیم که اتکای علمی و پزشکی کشور به خارج قطع شد و مردم ایران دریافتند که باید به داشته های خود و به توانمندی جوانانش تکیه کنند و خود باوری درس بزرگی بود که امام راحل برای رسیدن به استقلال به عنوان شعار محوری انقلاب  اسلامی به ما آموخت.

وی در خصوص ضرورت پرداختن به مطالعات بنیادی در حوزه درمان جانبازان شیمیایی اضافه کرد: وقتی که برای اولین بار در دفاع مقدس نیروهای رزمنده و مردم شهرهای مرزی ایران با بمبهای شیمیایی دشمن مواجه شدند نه تنها در داخل بلکه در خارج کشور نیز اطلاعات بهداشتی-درمانی در این زمینه وجود نداشت. ما یک باره با مشکلی مواجه شدیم که علم و متخصصی برای آن وجود نداشت. پزشکان ما در زمان جنگ توانستند بر اساس همان روحیه انقلابی وخود باوری به پروتکل های درمانی فوری برای نجات مصدومان برسند و عوارض زودرس آن را بهبود بخشند.

این متخصص ایمونولوژی، روشهای درمانی فوری مصدومان شیمیایی را عامل نجات آنها خواند و در عین حال به بروز عوارض تأخیری مصدومیت ناشی از گازهای شیمیایی پس از 20 سال از پایان جنگ اشاره کرد و گفت: متاسفانه این عوارض که در اعضای مختلف بدن به ویژه ریه، چشم، پوست و اعصاب و روان بروز نموده با عوارض شناخته شده در دیگر بیماریها متفاوت است، حتی اگر ظاهر این عوارض شبیه دیگر بیماریها باشد پاسخ به درمان های رایج و شناخته شده در آنها متفاوت است.

دکترغضنفری افزود: در خصوص مطالعات پایه باید گفت تا کنون تحقیقات پراکنده و متعددی صورت گرفته ولی کافی و جوابگوی این مشکل نبوده به خصوص اینکه بیشتر این مطالعات در مورد عوارض زودرس انجام شده است.

وی شکاف بین مطالعات پایه و بالینی در کشور را دلیل اصلی این موضوع دانست و انجام مطالعات گسترده و همه جانبه پایه ای در مورد عوارض دیررس گازهای شیمیایی را امری ضروری جهت حل مشکلات بالینی برشمرد.

این متخصص ایمونولوژی، ناشناخته بودن پاتوفیزیولوژی و مکانیزم های مولکولی و پایه ای را علت عدم درمان قطعی مجروحان شیمیایی دانست و تاکید کرد: انجام این مطالعات نه تنها به حل این مشکل اساسی در حوزه بهداشت و درمان کشور کمک خواهد کرد بلکه سبب می شود ایران در این حوزه تحقیقاتی و درمانی سرآمد باشد.

دکتر غضنفری ضمن تأکید برهزینه بر بودن این تحقیقات و ضرورت حمایت همه جانبه اینگونه طرحهای ملی و کاربردی توسط نهادهای دولتی و مردمی افزود: بدون شک این حمایتها می تواند ما را در توسعه دانش محور و رسیدن به اهداف بلند برنامه چشم انداز 20 ساله کشور کمک کند.

دانشیار دانشگاه شاهد از اجرای موفق طرح تحقیقاتی جامع "مطالعات مولکولی و ایمونولوژی جانبازان شیمیایی" خبر داد و گفت: در پاسخ به این نیاز ملی طرح تحقیقاتی جامعی جهت بررسی همه جانبه مشکلات دیررس مصدومان شیمیایی و یافتن مکانیزمهای مولکولی و پایه ای که در بروز عوارض دیررس بالینی نقش دارند به همت دانشگاه شاهد و پژوهشکده مهندسی و علوم پزشکی جانبازان طراحی و به اجرا گذاشته شد. 

دکتر غضنفری افزود: در مطالعات مصدومان شیمیایی همکاری های بین بخشی پایه و بالینی در بالاترین سطح وجود دارد که می تواند الگویی برای دیگر تحقیقات پزشکی در کشور باشد.

وی به مهر گفت: ما برای شناسایی مکانیزمهای مولکولی که هم در تشخیص و هم در درمان و ارائه پروتکل درمانی به متخصصان بالینی کمک کند نیاز به مطالعات عمیق پایه داشتیم که از سال 83 این مطالعات با جمع آوری تمام مطالعات انجام شده در داخل و خارج کشور آغاز شد و از سال 85 پس از طراحی پروژه و ایجاد بسترهای لازم جهت اجرای دقیق آن در سطح گسترده به طور عملیاتی شروع شد.

وی افزود: این مطالعه در مرحله اول برای جانبازان شیمیایی سردشت و در مراحل بعدی برای جانبازان شدید چشمی(اردیبهشت 86 در مشهد مقدس) و جانبازان شدید ریوی سراسر کشور( مهر 1386در اصفهان) انجام شد. در این طرح ملی بیش از 100 نفر از پژوهشگران و اساتید برجسته و صاحب نظر از دانشگاههای مختلف همکاری دارند.

مجری این پروژه ملی با بیان اینکه این بررسی ها برای اولین بار در دنیا صورت می گیرد، اضافه کرد: در این بررسی جامع  تمامی پاسخ های سیستم ایمنی که دفاع اصلی بدن در برابر بیماریها را تشکیل می دهند در خون و عضوهای درگیر و در سطح  مولکولی مورد هدف قرار گرفت.

وی کاهش و پیشگیری از عوارض بالینی و ارائه پارامترهای آزمایشگاهی مناسب برای تشخیص و شناسایی عوارض مختلف مصدومیت شیمیایی با گاز خردل را از اهداف اولیه این تحقیق برشمرد و گفت: ما به دنبال روش های آزمایشگاهی- تشخیصی هستیم که این عوارض را به موقع شناسایی کرده و با ارائه پروتکل های درمانی مناسب و کارآمد از تشدید این عوارض جلوگیری کنیم که با شناسایی چنین پارامترهایی امکان ارزیابی دقیق و سریع درمانهای مورد استفاده نیز فراهم خواهد شد.

دکتر طوبی غضنفری از چاپ بخشی از نتایج این مطالعات در یک شماره کامل ژورنال بین المللی"توکسین ریویوز" خبر داد و گفت: تاکنون16 مقاله از این نتایج در مجلات معتبر ملی و بین المللی پذیرفته شده که برخی چاپ شده و برخی به زودی منتشر خواهد شد و دهها مقاله دیگر نیز جهت ارسال به مجلات معتبر علمی- پژوهشی داخلی و خارجی در دست تهیه است.

استاد ایمونولوژی دانشگاه شاهد با بیان اینکه متاسفانه بیش از 300 بار جبهه ها و برخی از مناطق مرزی کشور ما در زمان دفاع مقدس مورد حملات شیمیایی قرار گرفته اند، تأکید کرد: ما با توکل بر خدا و استفاده از سرمایه های فکری و انسانی خود تهدیدی مثل عوارض ناشی از جنگ را تبدیل به فرصت کرده و ضمن ایجاد پیشرفت علمی و بالا بردن سهم ایران اسلامی در تولید دانش در آینده می توانیم به قطب علمی دنیا در این زمینه تبدیل شویم.

غضنفری از همکاری بسیار شایسته مردم شریف و مهربان سردشت و جانبازان همیشه سرافراز با مجریان این طرح وسیع سپاسگزاری کرد و ابراز امیدواری کرد که در آینده نزدیک از طریق نتایج این تحقیقات روشهای درمانی موثرتری برای درمان مشکلات جانبازان شیمیایی و پیشگیری از عوارض مصدومیت شیمیایی به دست آید.